W toku postępowania rozpoznawczego w postępowaniu cywilnym stronie przysługuje uprawnienie do złożenia wniosku o zwolnienie strony od kosztów sądowych. Wniosek taki może zostać złożony w postępowaniu egzekucyjnym – a w niektórych przypadkach strona jest zwolniona z mocy ustawy. Uregulowania w tym zakresie znajdują się przede 2) 3 zł za stronę kopii lub wydruku, o których mowa w ust. 2; 3) o której mowa w ust. 3-5, powiększonej o 50%, za wydruki pism i załączników wniesionych w formie dokumentu elektronicznego. 7. Każdą rozpoczętą stronę liczy się za całą. 8. Jeżeli dokument, o którym mowa w ust. 1, jest sporządzony w języku obcym lub zawiera Jak wynika z art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.), zwolnienie od kosztów sądowych osoby fizycznej uzależnione jest od ustalenia przez Sąd, w oparciu o okoliczności dotyczące stanu rodzinnego, majątkowego, dochodów i źródeł utrzymania osoby ubiegającej się o WSA: Rozdzielność majątkowa nie dotyczy odpowiedzialności za koszty sądowe. Jeśli skarżąca chce uzyskać zwolnienie z kosztów sądowych, to musi przedkładać także dokumentację odnoszącą się do stanu majątkowego jej męża. Nawet gdy mają oni rozdzielność majątkową. Taki jest sens postanowienia referendarza sądowego WSA w się zwolnienia od kosztów sądowych lub z niego korzystającej (art. 1191 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.); art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1025, z późn. zm.)). Nie będę bil się o zagadnienia drugorzędne. Powiem jednak, że na co dzień mam do czynienia z wnioskami o zwolnienie i z postanowieniami w tym przedmiocie. Przesłanki do zwolnienia od kosztów są wymienione w art 102 wskazywanej ustawy. Norma ta obrosła już odpowiednim orzecznictwem. Wśród tych przesłanek nie ma „zasadności C3Kahh. W przypadku złej sytuacji materialnej strona może ubiegać się o zwolnienie od ponoszenia opłat sądowych. Aby to uczynić należy złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. W tym celu trzeba wypełnić odpowiedni formularz oświadczenia o stanie rodzinnym majątku, dochodach i źródła utrzymania osoby fizycznej. Co do zasady zwolnienie od kosztów sądowych przysługuje każdemu, kto wykaże, że nie jest się w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wniosek o zwolnienie od kosztów można złożyć wraz z pozwem bądź w trakcie rozprawy – ustnie do protokołu. Jednakże w sytuacji kiedy wniosek zostanie złożony wraz z pozwem, nie ma konieczności uiszczania opłaty sądowej. Jeśli sąd będzie miał wątpliwości co do sytuacji finansowej wnioskującego, może zarządzić dochodzenie. Jego celem będzie wykazanie faktycznej sytuacji materialnej. W przypadku uznania przez sąd, że wnioskodawca świadomie podał nieprawdziwe okoliczności wówczas na wnioskującego zostanie nałożona grzywna w wysokości do 1 tys. zł. Określenie sądu i wskazanie wydziału Wniosek należy kierować do sądu rozpatrującego sprawę pierwotną, czyli tą w której chcemy być zwolnieni od kosztów sądowych. Określenie stron postępowania Należy wskazać strony postępowania, jednakże w piśmie które nie inicjuje danej sprawy nie ma potrzeby wskazywania miejsca zamieszkania ani numeru PESEL stron, gdyż dane te znajdują się już w aktach sprawy. Wskazanie sygnatury sprawy Należy wskazać sygnaturę sprawy pierwotnej w ramach której składamy wniosek o zwolnienie od kosztów. Określenie rodzaju pisma W nagłówku należy określić rodzaj pisma. Pomimo, że prawo procesowe wprost tego nie wymaga, to doktryna oraz judykatura stoi na stanowisku, iż petitum każdego pisma procesowego winno być prawidłowo określone. Podstawa prawna: ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 785 z późn. zm.). Radosław Pilarski Adwokat oraz doradca restrukturyzacyjny z wieloletnim doświadczeniem w prawie cywilnym, gospodarczym oraz upadłościowym i restrukturyzacyjnym. Konstytucja gwarantuje każdemu prawo do sądu. W teorii więc wszyscy powinni mieć dostęp do wymiaru sprawiedliwości, aby walczyć o swoje racje. W praktyce przeszkodą może być konieczność poniesienia kosztów sądowych. Wszczęcie sprawy cywilnej jest bowiem płatne. Czasami uiszczenie stosownego wpisu jest konieczne nawet dla podjęcia obrony. Nie wszyscy są w stanie poradzić sobie z takim wydatkiem. Aby sprawiedliwości mogło stać się zadość, w pewnych sytuacjach należy odstąpić od pobierania opłat. Jak wygląda kwestia zwolnienia od kosztów sądowych w sprawach cywilnych? 1. Prawo do zwolnienia od kosztów jako kompromis 2. Zwolnienie od kosztów z mocy prawa 3. Standardowe opłaty mogą być zbyt wysokie 4. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych 5. We wniosku muszą znaleźć się dowody 6. Jak złożyć wniosek? 7. Rozpoznanie wniosku 8. Uwzględnienie wniosku nie zawsze oznacza bezpłatne postępowanie Prawo do zwolnienia od kosztów jako kompromisUstawodawca przy wprowadzaniu reglamentacji dostępu do sądu musiał wziąć pod uwagę dwie kwestie. Po pierwsze, wspomniane już konstytucyjne prawo do sądu. Po drugie zaś, ograniczenia techniczne i osobowe dotyczące wymiaru sprawiedliwości. Oczywistym jest, że sędziowie mają określone moce przerobowe. Brak ograniczeń we wszczynaniu procesów całkowicie sparaliżowałby pracę sądów, szczególnie że obywatele naszego kraju są skorzy do konfliktów. Konieczne było więc wprowadzenie pewnych mechanizmów, które zniechęcałyby do składania pozwów w błahych sprawach. Takich, które można rozwiązać metodą jest właśnie wprowadzenie opłat od pozwów. Dzięki temu można zmniejszyć liczbę „małych” spraw, gdyż wszczynanie postępowań po prostu przestaje się opłacać. Poza tym każdy dwa razy zastanowi się nad zasadnością powództwa, zanim poniesie określone koszty. Wyklucza to zjawisko pozywania „na próbę”. Trzeba przy tym jednak pamiętać, aby opłaty nie były zbyt wysokie. Często bowiem zasada sprawiedliwości wymaga przeprowadzenia procesu, na co nie wszystkich zdecydowano się na pewien kompromis. Co do zasady opłaty od pozwów i pewne koszty ponoszone w toku procesu utrzymywane są na dość wysokim poziomie. Niektóre rodzaje spraw są natomiast bezpłatne. W innych każdemu przysługuje prawo złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w całości bądź w pewnej od kosztów z mocy prawaZasady ponoszenia opłat, ich wysokość oraz warunki zwolnienia uregulowane są w ustawie z dnia 18 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( z 2020r. poz. 755). Brak konieczności opłacenia pozwu czy wniosku może wynikać z konkretnego przepisu albo z orzeczenia w przedmiocie zwolnienia od z mocy prawa udzielane są ze względu na rodzaj sprawy (zwolnienie przedmiotowe) albo osobę uczestnika postępowania (zwolnienie podmiotowe). Do tej pierwszej kategorii zaliczono – między innymi – postępowania:o przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka, nadaniu nazwiska, przysposobieniu czy odebraniu dziecka,o przesłuchanie świadka testamentu ustnego czy otwarcie testamentu,o wpis w księdze wieczystej prawa własności uzyskanego na podstawie przepisów o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność,o wpis do KRS organizacji społecznych czy kościołów,o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem,o roszczenie majątkowe z tytułu zbrodni ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennej lub zbrodni agresji,o ochronę dóbr osobistych, gdy sprawa dotyczy patriotycznych tradycji zmagań Narodu Polskiego z okupantami, nazizmem i komunizmem, wniesionego przez kombatanta,w sprawach nieletnich,wszczęte na skutek zażalenia na odmowę zwolnienia od kosztów sądowych albo odmowę ustanowienia pomocy prawnej z katalog zwolnień przedmiotowych znajdziemy w art. 95 powołanej wyżej udzielona została przede wszystkim w sprawach związanych z dobrem dziecka czy spadkobraniem. Ochroną objęci zostali również kombatanci czy ofiary różnego rodzaju zbrodni. Chodzi więc o sprawy osobiste oraz takie, w których specjalne względy o charakterze sprawiedliwościowym wymagają bezpłatnego też zwrócić uwagę, że w niektórych sprawach opłatę co prawda przewidziano, ale jest ona niska. Ponieść więc jest ją w stanie niemal każdy. Chodzi tutaj w szczególności o sprawy:dotyczące kredytów frankowych – opłata wynosi 1000 zł, nawet jeśli powód dochodzi zapłaty kilkuset tysięcy złotych,rozwodowe – opłata wynosi zawsze 600 zł,osobowe dotyczące rozwiązania przysposobienia, zaprzeczenia ojcostwa, unieważnienia uznania dziecka czy unieważnienia małżeństwa – opłata wynosi zawsze 200 zł,o stwierdzenie nabycia spadku czy zabezpieczenie spadku – opłata wynosi zawsze 100 zł,z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych – pobiera się jedynie opłatę w wysokości 30 zł i to wyłącznie od apelacji czy skargi od kosztów sądowychO zwolnieniu podmiotowym ustawodawca zdecydował natomiast w art. 96 omawianej ustawy. Opłat nie poniosą chociażby:powód w sprawie o alimenty,strona dochodząca ustalenia ojcostwa czy macierzyństwa,konsument w sprawie o uznanie postanowień umownych za niedozwolone,pracownik wnoszący powództwo przeciwko pracodawcy – chyba że żąda więcej niż 50 000 zł,strona dochodząca naprawienia szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego,osoba ubezwłasnowolniona w sprawach o uchylenie lub zmianę ubezwłasnowolnienia,osoba dotknięta przemocą w rodzinie w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do tego mieszkania i jego bezpośredniego również mamy do czynienia ze zwolnieniem głównie w sprawach osobistych – rodzinnych czy pracowniczych. Chroniony w sposób szczególny jest również konsument czy osoba poszkodowana na skutek pewnych nadzwyczajnych również: Reforma postępowania cywilnego – koszty i opłatyStandardowe opłaty mogą być zbyt wysokieZwolnień przedmiotowych ani podmiotowych nie przewidziano przede wszystkim w typowych sprawach o zapłatę. W ich przypadku opłata od pozwu wynosi co do zasady 5% wartości żądania. Co ważne, nie może ona być jednak nigdy wyższa niż 200 000 zł. Inne zasady obowiązują tylko, jeśli pozywamy o mniej niż 20 000 zł. Wtedy opłata jest stała i zależy od wysokości spornej kwoty:do 500 złotych – opłata wynosi 30 złotych;ponad 500 złotych do 1500 złotych – opłata wynosi 100 złotych;ponad 1500 złotych do 4000 złotych – opłata wynosi 200 złotych;powyżej 4000 złotych do 7500 złotych – opłata wynosi 400 złotych;ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – opłata wynosi 500 złotych;ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – opłata wynosi 750 złotych;powyżej 15 000 złotych do 20 000 złotych – opłata wynosi 1000 wysokie opłaty spotkamy najczęściej w sprawach gospodarczych. Czasami jednak również zwykli obywatele stają przed koniecznością złożenia pozwu przy znaczącej wartości przedmiotu sporu. Można chociażby wspomnieć tutaj o sprawach o odwołanie darowizny. Postępowanie jest wszczynane wtedy, gdy obdarowany dopuszcza się rażącej niewdzięczności. Skutkiem procesu jest zwrot przedmiotu darowizny. Umowy w tym przedmiocie zawierane są najczęściej przez osoby fizyczne, często niedysponujące wolnymi środkami pieniężnymi. Jeśli przedmiotem darowizny była nieruchomość, wartość przedmiotu sporu może osiągnąć nawet ponad milion złotych, a opłata od pozwu – kilkadziesiąt tle takiej sprawy jest zazwyczaj pewna krzywda darczyńcy. Rażąca niewdzięczność może wiązać się chociażby z przemocą czy psychicznym znęcaniem się. Wystąpienie z omawianym roszczeniem czyni więc zadość zasadom sprawiedliwości i współżycia społecznego. Zasadne jest więc, aby w takich sytuacjach zapłata za pozew nie była konieczna, jeśli powód nie jest w stanie ponieść tego o zwolnienie od kosztów sądowychDlatego też ustawodawca zdecydował o wprowadzeniu instytucji zwolnienia od kosztów sądowych. Czyli od obowiązku ponoszenia wspomnianych opłat oraz innych wydatków. Chodzi tutaj o wszystkie kwoty, których uiszczenie w toku procesu jest wymagane przez przepisy albo na wezwanie sądu. Mogą to być opłaty od środków zaskarżenia czy zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego, w skomplikowanych sprawach sięgające kilku tysięcy od kosztów może być całościowe lub częściowe. To ostatnie może polegać na:uchyleniu obowiązku poniesienia ułamkowej, procentowej albo określonej kwotowo części opłat lub wydatków,przyznaniu zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych uzyskać zwolnienie, należy wykazać spełnienie przesłanki mówiącej o pewnych trudnościach finansowych wnioskodawcy. Brzmi ona różnie, w zależności od rodzaju podmiotu, który stara się o zwolnienie. I tak:osoba fizyczna musi wykazać, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek,osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna musi wykazać, że nie ma dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych,spółka handlowa powinna dodatkowo wykazać, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce wniosku muszą znaleźć się dowodyW celu wykazania złej sytuacji materialnej warto przedstawić stosowne dokumenty. Mogą to być umowy kredytowe, dokumentacja medyczna wskazująca na konieczność ponoszenia kosztów leczenia, zeznania PIT, bilanse księgowe itp. Osoba fizyczna musi natomiast obligatoryjnie dołączyć „Oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania” – według wzoru dostępnego na stronie internetowej Ministerstwa oświadczenia jest czytelny i zawiera instrukcje. Jego wypełnienie nie powinno stanowić problemu. Warto się jednak przygotować i zebrać dane dotyczące:nieruchomości stanowiących własność wnioskodawcy – z podaniem adresu, powierzchni i szacunkowej wartości,innych składników majątkowych – oszczędności pieniężnych, papierów wartościowych, udziałów, polis inwestycyjnych, wierzytelności i innych przedmiotów o wartości powyżej 5000 zł,osób zamieszkujących łącznie z wnioskodawcą – imię, nazwisko, dochód miesięczny/roczny netto i źródło tego dochodu,zobowiązań i stałych wydatków – czynsze, kredyty, żywność, ubrania, koszty leczenia, ubezpieczenia,wszelkie inne dane, które wnioskodawca uzna za istotne, a mogą dowieść, że nie jest w stanie ponieść kosztów złożyć wniosek?Należy pamiętać, aby dokument podpisać w sposób czytelny i przedstawić sądowi w oryginale. Najlepiej jest złożyć pełen wniosek wraz z pismem, które podlega opłacie. Jeśli się tego nie zrobi, sąd powinien wezwać do uzupełnienia braków pozwu czy innego pisma procesowego w terminie 7 dni. Wystosowanie prośby o zwolnienie od kosztów dopuszczalne jest również na tym wszystko było dla sądu czytelne, pełna konstrukcja wniosku powinna wyglądać w sposób następujący:w samym piśmie procesowym powinna znaleźć się informacja o chęci uzyskania zwolnienia wraz z krótkim uzasadnieniem,wyżej omówione oświadczenie powinno stanowić załącznik do pisma,kolejnymi załącznikami do pisma powinny być dodatkowe dokumenty potwierdzające trudności finansowe – ich dołączenie nie jest konieczne, ale na pewno pomaga w uzyskaniu zamierzonego W postępowaniu wieczystoksięgowym prośba o zwolnienie od kosztów może być złożona wyłącznie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi również wspomnieć, że ustawodawca dopuszcza złożenie przez osobę fizyczną stosownego wniosku w formie ustnej do protokołu. W takiej sytuacji nie trzeba wypełniać omówionego wnioskuNajczęściej w praktyce jest tak, że sąd rozpoznaje wniosek tylko na podstawie przedstawionych dokumentów. Zgodnie jednak z art. 108 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych możliwe jest przeprowadzenie dochodzenia w razie powzięcia wątpliwości co do prawdziwości twierdzeń wnioskodawcy. W takiej sytuacji powinna się zapalić czerwona lampka. Należy zdać sobie sprawę, że stwierdzenie podania nieprawdziwych informacji może skończyć się grzywną do 2000 zł oraz obowiązkiem poniesienia wszelkich kosztów. Dodatkowo sprawą może zainteresować się prokuratura. Dochodzi tutaj bowiem do wprowadzenia sądu w błąd w celu uzyskania korzyści wszystko pójdzie zgodnie z planem, sąd wyda orzeczenie merytoryczne. Może uwzględnić wniosek w całości, w części albo go oddalić. Uwzględnienie w części polega najczęściej na udzieleniu zgody na umorzenie części należnej opłaty od pozwu czy innego pisma procesowego. Postanowienie niekorzystne może być zaskarżone zażaleniem albo skargą (jeśli wydał je referendarz sądowy).Uwzględnienie wniosku nie zawsze oznacza bezpłatne postępowanieWnioskodawca powinien pamiętać, że nawet uwzględnienie wniosku w całości nie załatwia zawsze całego problemu kosztów sądowych. Pozytywna decyzja sądu nie chroni strony przed koniecznością zwrotu kosztów przeciwnikowi w przypadku przegranej. Osoba zwolniona nie zapłaci za pozew czy opinie biegłego, ale w razie porażki będzie musiała pokryć chociażby koszty zastępstwa procesowego strony zwycięskiej. Te zależne są od wartości przedmiotu sporu i mogą wynieść nawet kilkanaście tysięcy uniknąć tych wydatków, można jedynie spróbować złożyć w sądzie wniosek w trybie art. 102 Kodeksu postępowania cywilnego, w którym czytamy:W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle pamiętać, że sąd rozpozna ten wniosek dopiero na etapie wydawania wyroku. Przy składaniu pozwu czy nawet w toku postępowania nie można być pewnym ostatecznego rozstrzygnięcia. Pozostaje więc liczyć na przychylność składu orzekającego. WZÓR ……………………………………………………………….. (miejscowość, data) 1. Sąd Rejonowy/Okręgowy Wydział …………….. …………………………. (adres sądu) 2. Sygn. akt………………. 3. Powód:…………………………………………………4. (imię i nazwisko, adres) 3. Pozwany:…………………………………………….. 4. (imię i nazwisko, adres) 5. wartość przedmiotu sporu:………………………(słownie) 6. WNIOSEK 7. o zwolnienie z kosztów sądowych (w całości/w części) lub/oraz 8. ustanowienie Adwokata z urzędu Działając imieniem własnym, wnoszę o zwolnienie mnie z kosztów sądowych (w całości/w części) lub/oraz ustanowienie na moją rzecz Adwokata z urzędu z przyczyn podanych w treści uzasadnienia niniejszego wniosku. 9. UZASADNIENIE W uzasadnieniu wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych należy podać okoliczności faktyczne potwierdzające, że wnioskodawca nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ***** W uzasadnieniu wniosku o ustanowienie adwokata z urzędu należy uzasadnić potrzebę udziału profesjonalnego pełnomocnika w sprawie oraz wskazać z jakich powodów wnioskodawca nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata bez uszczerbku koniecznego dla siebie i rodziny. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………….. (imię i nazwisko osoby składającej wniosek) Załączniki: Oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach ……………………………….11. ………………………………. ………………………………. OBJAŚNIENIA: Należy wskazać Sąd do którego kierowany jest wniosek np. Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny, ul. Kustronia 4, 35-303 Rzeszów lub np. Sąd Okręgowy I Wydział Cywilny, Pl. Śreniawitów 3, 35-959 Rzeszów. Należy podać sygnaturę akt sprawy jeżeli wniosek składany jest w toku sprawy. Wniosek można złożyć przed wszczęciem postępowania, wówczas sygnatury nie podajemy. W zależności od tego, czy wniosek dotyczy sprawy rozpoznawanej w trybie procesowym lub nieprocesowym piszemy powód/pozwany (tryb procesowy) lub wnioskodawca/ uczestnik (tryb nieprocesowy). Należy podać imię i nazwisko oraz adres strony. Jeżeli wniosek jest połączony z pozwem należy wskazać również PESEL strony pozwanej. Wartość przedmiotu sporu należy wskazać jeżeli dochodzimy roszczenia majątkowego. Na jej podstawie Sąd ustala opłatę od pozwu (5% wartości przedmiotu sporu), chyba że pozew/wniosek podlega opłacie stałej. Dzięki temu Sąd jest w stanie określić czy sytuacja majątkowa wnioskodawcy rzeczywiście nie pozwala mu na uiszczenie opłaty od pozwu/wniosku. Strona może złożyć tylko wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych lub tylko wniosek o ustanowienie Adwokata z urzędu. Można również złożyć ,,wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych (w całości/w części) oraz ustanowienie Adwokata z urzędu”. Należy precyzyjnie określić czy domagamy się zwolnienia od kosztów sądowych w całości czy w części np. tylko z opłaty od pozwu. Należy jednak pamiętać, że w zależności od rodzaju sprawy, w jej toku mogą powstać inne koszty np. należności biegłych, które strona zwolniona tylko z opłaty od pozwu/wniosku będzie musiała uiścić, jeżeli obowiązek taki zostanie na nią nałożony przez Sąd chyba, że złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w całości i Sąd wniosek uwzględnił. W uzasadnieniu wniosku można wskazać imię i nazwisko oraz siedzibę konkretnego Adwokata z uzasadnieniem, że Adwokat ten udzielał porady prawnej w sprawie objętej wnioskiem, prowadził inne sprawy wnioskodawcy, zna jego sytuację, wnioskodawca ma do niego zaufanie itp. Należy jednak pamiętać o tym, że jeżeli sprawa jest rozpoznawana przez Sąd w Rzeszowie, nie wskazujemy Adwokata z innego miasta. W uzasadnieniu należy szczegółowo opisać swoją sytuację materialną tj. wysokość uzyskiwanego dochodu swojego oraz współmałżonka. Liczbę osób na utrzymaniu np. dzieci, wskazać czy się uczą, jakie wnioskodawca ponosi wydatki na ich utrzymanie (szkoła, leki, wyżywienie, zajęcia pozalekcyjne itd.) oraz na utrzymanie prowadzonego przez siebie gospodarstwa domowego (prąd, gaz, woda, wywóz śmieci, telefon, tv, internet, dojazdy do pracy, ubezpieczenie na życie/samochodu/domu, kredyty, wyżywienie, leki, środki czystości, środki higieniczne itd.). Te same informacje musi zawierać wniosek o ustanowienie Adwokata z urzędu z tym, że należy dodatkowo uzasadnić dlaczego pomoc Adwokata jest w sprawie niezbędna (stopień skomplikowania sprawy, zawiłość przepisów prawnych, można również wskazać, że wnioskodawca ma problemy z rozumieniem przepisów, posiada niskie wykształcenie itp.). Najważniejsze są zawarte we wniosku informacje, jeżeli wniosek będzie napisany perfekcyjnie nie tylko pod względem stylistycznym ale strona wskaże przepisy prawne, komentarze lub orzecznictwo Sąd może uznać, że udział Adwokata nie jest potrzebny gdyż strona poradzi sobie sama, dlatego lepiej tego nie robić :). Jeżeli strona składa sam wniosek bez np. pozwu, musi również napisać jakiego roszczenia dochodzi tj. czego dotyczy sprawa i czego się domaga od strony przeciwnej, tak żeby Sąd wiedział czy udział Adwokata jest konieczny lub jakie mogą powstać koszty w danej sprawie. Do wniosku należy załączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania i należy pamiętać, że informacje w nim zawarte muszą być prawdziwe. Jeżeli Sąd poweźmie wątpliwość co do prawdziwości informacji zamieszczonych w oświadczeniu może przeprowadzić dochodzenie i cofnąć zwolnienie w całości lub w części lub cofnąć ustanowienie Adwokata z urzędu. Oświadczenie należy złożyć do Sądu w oryginale. Poniżej wzór oświadczenia do pobrania: Oprócz oświadczenia należy załączyć zaświadczenia z miejsca pracy o uzyskiwanym dochodzie, decyzje z ZUS o wysokości renty lub emerytury lub np. 3 ostatnie odcinki potwierdzające otrzymanie emerytury/renty lub potwierdzenia przelewów wynagrodzenia za pracę. A nadto, faktury, rachunki, paragony i inne dokumenty potwierdzające miesięczne wydatki wnioskodawcy. Jeżeli strona nie jest jeszcze reprezentowana przez Adwokata, co do zasady wszystkie dokumenty należy składać w oryginale. Ale w przypadku w/w wniosków polecam zrobić kserokopie. Jeżeli Sąd będzie miał wątpliwości wezwie stronę do przedłożenia oryginałów, ale zwykle tego nie robi. Dokumenty zagraniczne należy przetłumaczyć u tłumacza przysięgłego i do wniosku załączyć dokument, który był tłumaczony oraz tłumaczenia! Strona ma mniejsze szanse na zwolnienie jej z kosztów sądowych jeżeli dotyczy to spraw do których można było się przygotować np. rozwód. Sądy stoją bowiem na stanowisku, że opłata od pozwu o rozwód (600 złotych) nie jest wygórowana i zanim strona powodowa podjęła decyzję o złożeniu pozwu, mogła odkładać co miesiąc pewne sumy. Nie jest to jednak niemożliwe, zwłaszcza w przypadku trudnej sytuacji materialnej. Mimo wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych w całości, Sąd może zwolnić stronę tylko z części kosztów np. ponad kwotę 1000 złotych tj. kosztów przekraczających kwotę 1000 złotych. Strona niezadowolona z rozstrzygnięcia Sądu może złożyć zażalenie na postanowienie w terminie 7 dni od daty doręczenia jej postanowienia w przedmiocie kosztów lub odmowy ustanowienia Adwokata z urzędu – do Sądu II instancji za pośrednictwem Sądu I instancji (tego, który wydał zaskarżone postanowienie). Powyższy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny. Zamieszczonych w nim treści nie należy traktować jako porady prawnej w konkretnej sprawie ani źródła prawa. W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji lub indywidualnej porady prawnej należy skontaktować się z Adwokatem. Zwrot kosztów postępowania administracyjnego przysługuje szczególnie stronie skarżącej, której wniesiona skarga została uwzględniona przez sąd. Za niezbędne koszty uznaje się wydatki poniesione na pełnomocnika strony, koszty przejazdu oraz utracone zarobki wskutek stawiennictwa w sądzie. Koszty postępowania administracyjnego obejmują koszty sądowe, opłatę kancelaryjną oraz wydatki poniesione przez stronę. Kwestię kosztów regulują przepisy działu V prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( 2002 Nr 153 poz. 1270). Co do zasady koszty obciążają strony, czyli skarżącego bądź organ w zakresie, w jakim są związane z udziałem w toczącym się postępowaniu. Co ważne, sąd nie podejmie żadnych czynności w przypadku braku opłaty od wniesionego pisma. Ustawodawca przewidział wprowadzenie wyjątków, kiedy strona ponosi koszty postępowania związane z udziałem w sprawie - wyłącznie, gdy przepisy szczególne tak stanowią. Porozmawiaj o tym na naszym FORUM! Prawo skarżącego do zwrotu kosztów Stronie przyznane zostaje prawo do zwrotu kosztów postępowania na jej wniosek złożony na piśmie bądź ustnie do protokołu, do czasu zamknięcia rozprawy poprzedzającej wydanie orzeczenia w sprawie. Stronie skarżącej przysługuje prawo do zwrotu kosztów od organu, w przypadku uwzględnienia skargi na bezczynność bądź przewlekłość postępowania. Organ powinien być obciążony wyłącznie kosztami niezbędnymi do celowego dochodzenia praw. Takimi kosztami nie są koszty, których zwrot mogła strona uzyskać ze Skarbu Państwa (post. WSA w Warszawie, I SAB/Wa 47/10). Art. 206 przewiduje jednak możliwość rozdziału kosztów, w przypadku częściowego uwzględnienia skargi przez sąd. W takiej sytuacji skarżący może liczyć na zwrot tylko części kosztów. Tzw. miarkowanie zwrotu kosztów może być zastosowane również, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia wyrażona jest w pieniądzach, a wówczas pobierany jest wpis stosunkowy. Możliwy jest również częściowy zwrot kosztów w sytuacji, gdy został pobrany wpis stały (od przedmiotów innych, niż pieniądze), jeżeli przedmiot zaskarżenia można przeliczyć na określoną kwotę a skarga została uwzględniona w części niewspółmiernej w stosunku do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu pobrania wpisu (art. 206 Zwolnienie od kosztów sądowych Co zalicza się do niezbędnych kosztów postępowania Niezbędne koszty postępowania powstają w przypadku, gdy strona występuje osobiście bądź poprzez nieprofesjonalnego pełnomocnika. Za koszty będzie uważać się również wydatki poniesione na profesjonalną reprezentację (np. adwokata). W przypadku uwzględnienia skargi przez sąd pierwszej instancji, strona może ubiegać się we wskazanym powyżej zakresie o zwrot kosztów, jeżeli ich poniesienie było niezbędne do celowego dochodzenia swoich praw. Do niezbędnych kosztów zalicza się również koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość dochodu bądź zarobku utraconego na skutek stawiennictwa w sądzie. Kiedy nie przysługuje zwrot kosztów postępowania W przypadku, gdy strona nie złoży wniosku o zwrot kosztów do momentu zamknięcia rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia – traci prawo do zwrotu kosztów. Jeżeli jednak strona działa bez profesjonalnej reprezentacji, każdy sąd ma obowiązek pouczyć ją o przysługującym jej uprawnieniu oraz o skutkach niezłożenia stosownego wniosku. Jednakże, jeżeli sąd wydał orzeczenie na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron, a strona nie jest reprezentowana przez adwokata bądź radcę – o kosztach sąd orzeka z urzędu. Stabilne koszty w egzekucji administracyjnej Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Nowelizacja przepisów procedury cywilnej z listopada 2019 roku wprowadziła do kodeksu postępowania cywilnego szereg zmian w zakresie sposobu zaskarżania orzeczeń i sporządzania ich uzasadnień. O zmianach tych pisaliśmy już poprzednich artykułach. Jedna ze zmian wprowadziła zasadę sporządzania uzasadnień postanowień sądu wyłącznie na wniosek strony postępowania. Dodatkowo wniosek taki podlega aktualnie opłacie stałej w wysokości 100 Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zgłoszonego w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia albo doręczenia tego orzeczenia albo W przypadku wniesienia środka zaskarżenia opłatę uiszczoną od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zalicza się na poczet opłaty od środka zaskarżenia. Ewentualna nadwyżka nie podlega w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zawarł przepisy regulujące zasady zwalniania strony od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w toku postępowania. Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. Przepis art. 102 ustawy o kosztach sądowych nie ogranicza w żaden sposób możliwości złożenia wniosku o zwolnienie strony od kosztów sądowych obejmujący opisaną powyżej opłatę za sporządzenie zażalenia sądu rozstrzygające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych podlegają zaskarżeniu – przynajmniej w postępowaniu przed sądem I instancji. O wyłączeniu możliwości zaskarżenia takiego rozstrzygnięcia przed sądem II instancji pisaliśmy w artykule: “Legislacyjna pułapka w procedurze zwalniania stron od kosztów sądowych.” W taktyce występowały odmienne poglądy dotyczące tego czy wniosek o uzasadnienie postanowienia odmawiającego stronie zwolnienia od kosztów sądowych podlega opłacie w kwocie 100 złotych. Z jednej strony przepis art. 25b ustawy o kosztach sądowych nie przewidywał żadnych wyłączeń. Z drugiej jednak strony sprzeczne z wykładnią celowościową byłoby pobieranie od strony opłaty za poznanie motywów dla których sąd odmówił jej zwolnienia od kosztów zagadnienie prawne miał rozstrzygnąć Sąd Najwyższy, który miał udzielić odpowiedzi na pytanie czy wniosek o sporządzenie pisemnego uzasadnienia postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych i doręczenie tego postanowienia wraz z uzasadnieniem podlega opłacie stałej w wysokości 100 zł, o której mowa w art. 25b ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych?Uchwała Sądu dniu 16 lipca 2021 roku Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt: III CZP 49/20 podjął uchwałę następującej treści: od wniosku o doręczenie orzeczenia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych z uzasadnieniem nie pobiera się opłaty stałej w kwocie 100 złotych (art. 25b ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, jedn. tekst: z 2020 r., poz. 755, ze zm.).

wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych w postępowaniu administracyjnym